Wystawa #StolenMemory w trasie po Polsce
Od 19 maja jeden z naszych czterech kontenerów wystawowych #StolenMemory jest w trasie po Polsce. Wystawa w symboliczny sposób przejechała przez most łączący dwa siostrzane miasta -Görlitz i Zgorzelec. W Zgorzelcu ekspozycję można oglądać do 10 czerwca na skwerze ks. Jerzego Popiełuszki.
Zrealizowana w przerobionym kontenerze morskim wystawa opowiada o losach dziesięciu byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Podczas aresztowania niemieccy naziści zabrali im wszystkie rzeczy, które wtedy przy sobie, i umieścili je w depozytach: zegarki, obrączki, zdjęcia rodzinne – osobiste wspomnienia. Po wojnie przedmioty te trafiły do archiwum w Arolsen – instytucji powierzono zadanie odnalezienia prawowitych właścicieli lub ich krewnych, a następnie zwrócenia im pamiątek. Działający w Arolsen Archives Tracing Service, wraz z wolontariuszami z całej Europy, poszukuje obecnie krewnych osób prześladowanych. W ciągu ostatnich sześciu lat udało nam się wspólnie znaleźć ponad 600 rodzin.
Wystawa w czasie wojny
Uroczystość otwarcia w Zgorzelcu została zorganizowana przez Urząd Miasta Zgorzelec i Miejski Dom Kultury. W tym transgranicznym wydarzeniu wzięli udział liczni przedstawiciele Zgorzelca i Görlitz, Archiwum Arolsen oraz mieszkańcy obu miast.
Floriane Azoulay, dyrektor Arolsen Archives, podkreśliła w swoim wystąpieniu symbolikę pogranicza polsko-niemieckiego. Wspominała trudną przeszłość, ale mówiła też o odbudowie dobrych relacji między dwoma państwami.
»Tymczasem po drugiej stronie Polski, w Ukrainie, toczy się wojna. Niszczeni są ludzie, ich tożsamość, godność, własność i wiele z tego, co osiągnęli jako państwo i jako społeczeństwo.«
Floriane Azoulay, Dyrektor Archiwum Arolsen
W przemówieniach poruszono również kwestię trwającej w sąsiedniej Ukrainie wojny oraz zbrodni przeciwko ludzkości popełnianych tam przez Rosję. Floriane Azoulay powiedziała:
„Przez długi czas wydawało się, że trudny temat wystawy, odnoszący się do ludzkich losów w czasie drugiej wojny światowej, prześladowań hitlerowskich, pozbawienia wolności i godności człowieka, jest tematem, o którym w żadnym wypadku nie wolno zapomnieć, ale który należy już do przeszłości. Wydawało się, że coś takiego już się nie powtórzy w takiej czy innej formie, jakiej byśmy się mogli spodziewać. Nigdy więcej. Tymczasem po drugiej stronie Polski, w Ukrainie, toczy się wojna. Niszczeni są ludzie, ich tożsamość, godność, własność i wiele z tego, co osiągnęli jako państwo i jako społeczeństwo”.
Floriane Azoulay na otwarciu wystawy objazdowej #StolenMemory w Zgorzelcu
Potrzebni wolontariusze
2 500 kopert z rzeczami osobistymi więźniów – tyle skradzionych pamiątek czeka jeszcze w Bad Arolsen na zwrot. Większość z nich, około 900, należy do osób pochodzacych z Polski: to 900 rodzin, które trzeba odnaleźć. Dlatego też Arolsen Archives potrzebują pomocy wolontariuszy, którzy aktywnie wspierają poszukiwania na miejscu lub za pośrednictwem mediów społecznościowych.
Kampanię #StolenMemory kierujemy więc przede wszystkim do młodzieży, ale także do wszystkich osób, które interesują się historią i chcą się w nią zaangażować. Dobrym punktem wyjścia do poszukiwań jest mapa #StolenMemory: wystarczy wybrać osobę, której rodzina nie została jeszcze odnaleziona, i poszukać jej w naszym archiwum internetowym. Po zebraniu wszystkich dostępnych informacji na temat biografii i ścieżki poszukiwawczej można kontynuować poszukiwania w Internecie lub w archiwach miejskich. Wszystkie wskazówki dotyczące wyszukiwania można znaleźć na naszej stronie internetowej.
Trasa wystawy
Wystawa objazdowa będzie prezentowana w Zgorzelcu do 10 czerwca, a następnie pojedzie do Gdyni (10-21 czerwca) i Miejsca Pamięci Stutthof (21 czerwca-12 lipca). Później zatrzyma się w Gnieźnie, Mińsku Mazowieckim, Mielcu, Krakowie, Żorach, Chorzowie i Święciechowie. Wszystkie terminy i miejsca można znaleźć na naszej stronie internetowej.
Oprócz mobilnej ekspocyzji, która jest obecnie w trasie po Polsce, trzy inne kontenery podróżują po Niemczech i Belgii, przybliżając historie #StolenMemory. Polsko-niemiecki kontener jest wspierany przez amerykańskie placówki dyplomatyczne w Niemczech i w Polsce. Po tegorocznej trasie ponownie zawita do Polski w 2023 r.
