Przynajmniej tak myślała jego rodzina. Ale czy to jest jego prawdziwe imię?
Urodził się 10 maja 1928 r. w Budapeszcie na Węgrzech. Jako István Rokza. Młodszy z dwóch braci.
Istvan był Żydem.
W wieku 16 lat Istvan był praktykantem w warsztacie rowerowym.
… do czasu, gdy naziści aresztowali go w maju 1944 roku.
Został osadzony w jednym z więzień Gestapo więzień Gestapo
… do czasu deportacji do obozu koncentracyjnego Neuengamme.
Kiedy został aresztowany, miał przy sobie tylko dwie rzeczy – trochę pieniędzy i długopis. Wszystko zostało mu odebrane w obozie koncentracyjnym.
Musiał wykonywać pracę przymusową.
Ktoś popchnął Istvana na piłę. Stracił palce prawej dłoni.
Tuż przed końcem wojny naziści wysłali go na marsz śmierci…
…do obozu zagłady Sandbostel
Przeżył.
Minęły trzy miesiące, zanim Istvan był wystarczająco silny, by opuścić szpital w Bergen-Belsen.
Zaledwie trzy dni po wyjściu ze szpitala popłynął statkiem do Szwecji.
Został tam na co najmniej dwa lata. Po tym czasie nie było już żadnych informacji na temat miejsca jego pobytu.
… aż do czerwca 1949 roku, kiedy pojawił się trop prowadzący do Salzburga.
To tam spotkał swojego brata György – on również przeżył.
Obaj odbyli tam praktykę rolniczą.
Istvan opuścił Europę w 1949 roku. Jego celem było młode państwo Izrael.
Od tego momentu nazywał się Yosef.
Czy chciał zostawić przeszłość za sobą? Z pewnością chciał rozpocząćnowe życie z nowym imieniem. I tak rozpoczął nowe życie jako Yosef.
He worked as a farmer and a long-distance truck driver. Football, running, boxing – all of these were no problem. As a young man, he was even Israel’s table tennis champion. And in spite of his disability, he wrote with his right hand.
But he hardly ever spoke about his past.
Nie mówił już więcej o swoim bracie.
Zarówno jego dzieci, jak iżona Sarah, ocalali zHolokaustu w Rumunii, znaligo tylko jako Yosefa.
Umarł również jako Yosef – w 1996 roku. Zostawił żonę,pięcioro dzieci i – w chwili, gdy powstawał ten tekst – 19 wnuków i 23 prawnuków.
Jednak 22 lata po jego śmierci rodzina Roksa otrzymaławiadomość z przeszłości.
Koperta. W środku długopis, który kiedyś należałdo młodego mężczyzny: Istvána Rokzy, syna Hedwig Miriam Füllop i Antona Schlomo Rokzy, brata György Rokzy.
Pióro Istvána trafi do jego wnuka Ravida
Będzie zawsze przypominało o dwóch życiach, które musiał prowadzić István Yosef Rokza.
Więcej informacji o naszej pracy, a także o tym, jak sam możesz zaangażować się w pielęgnowanie historii i działania na rzecz upamiętnienia ofiar, znajdziesz na naszej stronie internetowej.
Arolsen Archives