Arbeitskarte Sacharij Kistetschok

Oto Zachary Kisleczok.

Urodził się w lutym 1911 r. w Smolinie, w Galicji na zachodniej Ukrainie.

Smolin był małą wioską, w której żyli obok siebie ludzie różnych kultur.

Smolyn, Galizien, Westukraine

Większość mieszkańców Smolina była grekokatolikami. Również Zachary.

Mówili po rusińsku, polsku i niemiecku. Podczas II wojny światowej miejscowość została zajęta najpierw przez wojska radzieckie, a następnie przez niemiecki Wehrmacht w czerwcu 1941 roku. Od 1945 r. była częścią Związku Radzieckiego. Dziś Smolin znajduje się na Ukrainie.

Nie wiemy o nim zbyt wiele.

 

Mama Zacharego miała na imię Anna.

Bestätigung Anna Kistetschok

Do szkoły chodził tylko przez kilka lat – być może w pobliskim większym mieście Rawie Ruskiej.

Rawa Ruska Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas

Miał 28 lat, gdy wybuchła wojna.

Niemieccy okupanci pozyskiwali młodych robotników dla Rzeszy, składając im obietnice bez pokrycia.

Bayerische Staatsbibliothek München Bayerische Staatsbibliothek München/Bildarchiv/Heinrich Hoffmann.

Zachary miał oficjalne dokumenty wydane w języku niemieckim.

Bestätigung Anna Kistetschok
W jednym z dokumentów zamiast "styczeń" wpisano "Jänner", co nawiązywało do austriackiej przeszłości regionu.

W maju 1942 r. naziści nie prowadzili już rekrutacji.

Illustration Bundesarchiv, Plak 003-042-008
Ministerstwo Pracy Rzeszy wabiło ludzi z okupowanych terytoriów rzekomo godziwymi zarobkami i bezpieczeństwem. Jednak listy wysyłane do rodzin przedstawiały zupełnie inną historię. Liczba "ochotników" zaczęła maleć.

Zamiast tego deportowali ludzi wbrew ich woli.

Kiew Hauptbahnhof Bundesarchiv, Bild 183-R70660
Jeśli wioski nie dostarczały wymaganej liczby robotników, niemieccy naziści wywozili mieszkańców. Wielu z nich to kobiety i dzieci, często całe grupy. Niemieckie urzędy pracy decydowały, gdzie poszczególne osoby zostaną ulokowane.

Zachary przybył do Bawarii jako cywilny robotnik przymusowy.

Karte Bayern

W dokumentach pracy Zachary był czasami Ukraińcem, a czasami Polakiem.

Kürzel P für Pole
Litera "P", jaką nosił Zachary, była ważna - oznaczano nią Polaków. Naziści dokonywali rozróżnienia według narodowości: Polacy byli nieco lepiej traktowani niż Ukraińcy, częściej pracowali w rolnictwie i otrzymywali nieco wyższe płace. Ale tak naprawdę prawie nikt nie był w dobrej sytuacji.

.

Arbeitskarte Sacharij Kistetschok
Cywilni robotnicy przymusowi zawsze musieli mieć przy sobie kartę pracy. Służyła ona jako ich dowód tożsamości i była jak ubezpieczenie na życie w razie nagłego wypadku. Bez karty pracy mogliby wpaść w poważne kłopoty.

Dzięki książce pracy znamy kolejne etapy życia Zacharego:

Najpierw był robotnikiem rolnym. Później robotnikiem w tartaku w Rott am Inn.

Następnie pracował na farmie mlecznej Prüller w Feldkirchen, Wasserburg.

Jego pracodawców dzieliło zaledwie kilka kilometrów.

Zachary pozostał w tej samej okolicy aż do śmierci.

Zaoszczędził pieniądze, których ani on, ani jego rodzina nigdy nie odzyskali.

 

Arbeitskarte R
Cywilni robotnicy przymusowi wpłacali część swoich zarobków. Oszukiwano ich, że później otrzymają zwrot wraz z odsetkami. Podczas całego pobytu w Niemczech Zachary wpłacił 25 marek Rzeszy.

Obietnica wynagrodzenia i bezpieczeństwa okazała się kłamstwem.

W portfelu Zacharego znajdowały się również trzy pocztówki.

Postkarte
Korespondencja między cywilnymi robotnikami przymusowymi rozsianymi po całych Niemczech była trudna, podlegała cenzurze i była możliwa tylko sporadycznie.

Od brata Mychajły. Może przyrodniego brata?

Zachary trzymał listy w najbezpieczniejszym miejscu, jakie miał: na swoim ciele.

Musiały być dla niego wiele warte.

Wiosną 1943 r. Zachary trafił na dwa tygodnie do szpitala w Wasserburgu.

Tabelle Rot
Cywilni robotnicy przymusowi musieli posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawcy często potrącali im z tego tytułu część wynagrodzenia. Jeśli byli chorzy lub ranni, zazwyczaj traktowano ich gorzej niż niemieckich pacjentów.

Zwolniony 8 maja 1943 r. z adnotacją “poprawa i zdolność do pracy“.

Wiemy, że potrzebował zdjęć paszportowych na początku 1944 roku.

Zachary nie mógł pojechać do fotografa bez oficjalnego pozwolenia.

.

Wasserburg
Cywilni robotnicy przymusowi nie mogli się swobodnie przemieszczać. Polscy i radzieccy robotnicy potrzebowali pisemnego pozwolenia na korzystanie z transportu publicznego, w przeciwnym razie groziło im więzienie.

Prawdopodobnie pożyczył czysty garnitur specjalnie do zdjęć.

Portrait Sacharij Kistetschok

Obieciał bratu zdjęcie, ale nigdy go nie wysłał.

W marcu 1944 r. otrzymał nową książkę pracy.

 

Powinien jej potrzebować tylko przez kilka tygodni.

Zachary zmarł w szpitalu w Wasserburgu 31 marca 1944 roku.

Sterbeurkunde Sacharij Kistetschok / Wasserburg am Inn

Przyczyna śmierci: “stłuczenie głowy, pęknięcie czaszki”.

Papier

Ale co kryje się za tą przyczyną śmierci?

Czy był to wypadek przy pracy? A może przemoc?

Wśród obcokrajowców w Wasserburgu jako przyczynę śmierci podawano często “zatrucie moczem”.

Nie wiemy, co tak naprawdę się stało.

Zachary został pochowany na cmentarzu komunalnym w Hag 1 kwietnia 1944 roku.

Lageplan städtischer Friedhof im Hag Stadtarchiv Wasserburg a. Inn, VR1014‐a (=Gräberplan Altstadtfriedhof, Im Hag 7). Kennzeichnung Grabstelle Sacharij Kistetschok, M.Haupt.

Jego grób został w latach 60. przeniesiony.

Dziś pochowanych na tym cmentarzu robotników przymusowych upamiętnia tablica.

 

Gedenktafel Gedenkttafel auf dem Friedhof in Wasserburg

Portfel Zacharego został znaleziony w biurze urzędu ds. opieki nad dziećmi w Monachium w 1950 roku.

Brieftasche

Przypadkowe znalezisko. Nikt nie potrafi wyjaśnić, jak się tam znalazł.

Tylko w ten sposób można zrozumieć niewielki fragment historii Zacharego.

W 2019 roku Ukraiński Czerwony Krzyż odnalazł Lidiję, córkę jego brata Mychajły.

Mychajlos Tochter Lidija

.

Mychajlos Tochter Lidija

Po 75 latach ostatnie pamiątki zostały zwrócone rodzinie Zacharego.

Dla Lidiji te pamiątki są cennym skarbem. Żałuje, że Mychajło ich nie zobaczył.

Cookie-Hinweis

Diese Webseite verwendet Cookies, um Ihre Nutzererfahrung zu verbessern. Indem Sie auf die Schaltfläche „Einverstanden“ klicken , akzeptieren Sie den Einsatz von allen Arten von Cookies. Falls Sie einige Cookies bei Ihrem Besuch auf unserer Website nicht einsetzen möchten oder für weitere Informationen über Cookies klicken Sie bitte auf “Mehr Informationen”. Weiterführende Informationen finden Sie in unserer Datenschutzerklärung.

We use Cookies button